Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια

Όταν ο διαβήτης προκαλέσει βλάβη στο πίσω μέρος του οφθαλμού, τον
αμφιβληστροειδή, αυτό λέγεται διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Η διαβητική
αμφιβληστροειδοπάθεια αποτελεί σημαντική αιτία τύφλωσης.

Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια επηρεάζει την όραση προκαλώντας βλάβη στα
μικρά αιμοφόρα αγγεία στο πίσω μέρος του οφθαλμού. Μπορεί να εξελίσσεται με
την πάροδο χρόνου και μπορεί να μη δώσει συμπτώματα μέχρι να προκληθούν
σοβαρές βλάβες. Η θεραπεία με λέιζερ μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο σοβαρής
απώλειας της όρασης, όμως απαιτείται εφαρμογή στον κατάλληλο χρόνο, ιδανικά
όταν η όραση δεν έχει επηρεαστεί.

Καλός έλεγχος του διαβήτη μπορεί να προλάβει την εξέλιξη της διαβητικής
αμφιβληστροειδοπάθειας και να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισής της.

Η ωχρά είναι η κεντρική περιοχή του αμφιβληστροειδούς που χρησιμοποιούμε για να
δούμε τα αντικείμενα καθαρά και για να διαβάζουμε. Το υπόλοιπο μέρος του
αμφιβληστροειδούς το χρησιμοποίουμε για την περιφερική μας όραση αλλά και για
να βλέπουμε το βράδυ. Τα αγγεία του ματιού μεταφέρουν οξυγόνο και θρεπτικά
συστατικά για τον αμφιβηστροειδή. Σε περίπτωση σακχαρώδους διαβήτη αυτά τα
αγγεία μπορεί να υποστούν βλάβη.

Κίνδυνος διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας

Όλοι οι άνθρωποι με σακχαρώδη διαβήτη έχουν κάποιο βαθμό κινδύνου εκδήλωσης
διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας, ανεξάρτητα αν ο έλεγχος του διαβήτη γίνεται
με δίαιτα, φάρμακα ή ινσουλίνη. Οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι είναι
πιθανοί υποψήφιοι για διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια σε μικρότερη ηλικία.

Μεγαλύτερος κίνδυνος διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας υπάρχει:

1. όταν η διάρκεια του διαβήτη είναι μεγάλη
2. όταν η ρύθμιση του σακχάρου είναι κακή
3. όταν η αρτηριακή πίεση ειναι υψηλή
4. όταν υπάρχει βλάβη στα νεφρά
5. σε ινσουλινοθεραπεία
6. σε εγκυμόσυνη και διαβήτη

Στάδια διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας

1. Μη παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια.

Παρουσιάζεται με μικρές αλλαγές στα αγγεία του ματιού ως μικρές κόκκινες κηλίδες, τα λεγόμενα μικροανευρύσματα, αιμορραγίες και εξιδρώματα. Σε αυτό το στάδιο δε χρείαζεται θεραπεία και η όραση δεν επηρεάζεται. Όμως πρέπει να γίνεται έλεγχος. Με την πάροδο του χρόνου τα αγγεία υπόκεινται σε περαιτέρω βλάβη, παρουσιάζουν
μικροαποφράξεις με αποτέλεσμα η παροχή οξυγόνου και θρεπτικών στοιχείων στον
αμφιβληστροειδή μειώνεται.

2. Παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια

Η μη παροχή οξυγόνου (ισχαιμία) οδηγεί στην ανάπτυξη νέων αγγείων (νεοαγγεία)
στον αμφιβληστροειδή, με κίνδυνο απώλειας όρασης καθώς αυτά τα νέα αγγεία
μπορεί να αιμορραγήσουν ή να δημιουργηθεί ουλώδης ιστός. Αυτός ο ιστός μπορεί
να προκαλέσει έλξη του αμφιβληστροειδούς και ελκτική αποκολλήση του
αμφιβληστροειδούς. Η αιμορραγία μπορεί να εκδηλωθεί με μυγάκια (μυοψίες) ή και
θολή όραση. Τέλος, η ανάπτυξη νεοαγγείων στο πρόσθιο τμήμα του οφθαλμού
μπορεί να προκαλέσει σοβαρής μορφής γλαύκωμα (αύξηση της πίεσης του
οφθαλμού). Στο σταδιο της παραγωγικής αμφιβληστροειδοπάθειας ενδείκνεται η
θεραπεία με λέιζερ.

Διαβητική ωχροπάθεια

Παρουσιάζεται όταν τα αγγεία της περιοχής της ωχράς αλλοιώνονται με αποτέλεσμα
να έχουμε διαρροή ή ισχαίμια. Στη διαρροή έχουμε οίδημα στην ωχρά λόγω
συλλογής υγρού και εξιδρωμάτων (διαρροή λιπιδίων). Αν το οίδημα είναι στο κέντρο
μπορεί να επηρεαστεί η όραση για αυτό και χρησιμοποιείται απαλό λέιζερ. Σε
περίπτωση ισχαιμίας η ωχροπάθεια δεν ανταποκρίνεται σε καμία θεραπεία.

Διάγνωση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας

Η καλύτερη προστασία είναι οι συχνές οφθαλμολογικές εξετάσεις καθώς, ακόμη και
η αμφιβληστροειδοπάθεια σοβαρής μορφής μπορεί να μη δώσει συμπτώματα. Για την
ανεύρεση διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας γίνεται η λεγόμενη οφθαλμοσκόπηση
ώστε να γίνει έλεγχος του εσωτερικού του οφθαλμού αφου προηγηθεί διαστολή των
κόρων του οφθαλμού. Ανάλογα με τα ευρήματα μπορει να χρειαστούν διάφορες
διαγνωστικές εξετάσεις οι οποίες θα βοηθήσουν στην παρακολούθηση, στην
εκτίμηση του βαθμού της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας αλλά και στην
επιλογή θεραπείας.

Αυτές αποτελούν την απλή έγχρωμη φωτογράφηση του αμφιβληστροειδούς, την
ειδική φωτογράφιση με χρωστική που δίνεται με ένεση στο χέρι, τη λεγομένη
φλουοροαγγειογραφία και μια μη επεμβατική απεικονιστική μέθοδο, την οπτική
τομογραφία συνοχής που επιτρέπει την τομογραφική απεικόνιση της ωχράς.

Θεραπεία

Η επιτυχής θεραπεία της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας εξαρτάται από τη έγκαιρη έναρξη και εφαρμογή θεραπείας από τον οφθαλμίατρος σας ώστε να
σταματήσει η βλάβη και να βελτιωθεί η όραση όποτε είναι εφικτό. Σε πολλές
περιπτώσεις δεν είναι απαραίτητη η θεραπεία αλλά απαιτείται συχνή οφθαλμολογική
εξέταση.

Σε περίπτωση διαρροής που απειλεί την όραση αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί με
λέιζερ ή εξειδικευμένα φάρμακα με μορφή ενέσεων μέσα στον οφθαλμό
(ενδοϋλοειδικές ενέσεις). Η αντιμετώπιση των νεοαγγειώσεων γίνεται με λέιζερ.

Σε προχωρημένες περιπτώσεις διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας μπορεί να
χρειαστεί χειρουργική επέμβαση.

Τι πρέπει να προσέξετε και τι πρέπει να αποφύγετε:
Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια μπορεί να εξελιχθεί με την πάροδο του χρόνου
όμως μπορείτε να ακολουθήσετε κάποια μέτρα για να μειώσετε αυτό τον κίνδυνο.
• Καλός έλεγχος με διατήρηση κατάλληλων επιπέδων γλυκόζης.
• Προσοχή στην αρτηριακή πίεση, να επισκέπτεστε το γιατρό σας τακτικά για
να ελέγχει την αρτηριακή σας πίεση.
•Να επισκέπτεστε τον οφθαλμίατρο σας τακτικά τουλάχιστον μια φορά το
χρόνο και αν χρειάζεται σε μικρότερα χρονικά διαστήματα ανάλογα με τη
συμβουλή του.
• Για τα μάτια σας αλλά και τη γενικότερη σας υγεία αποφυγή καπνίσματος,
σωστή διατροφή, άσκηση και καλή ρύθμιση της υπερλιπιδαιμίας.

Δρ. Λουκιάνα Τσιερκέζου
Χειρουργός οφθαλμίατρος με εξειδίκευση στις παθήσεις του αμφιβληστροειδούς και
φλεγμονώδεις παθήσεις του οφθαλμού